ပါဠိဖတ္နည္း

ေရွးဦးစြာအကၡရာတို့ကိုသိထားရမည္။

            အကၡရာ(၄၁)လံုး
အ     အာ     ဣ     ဤ     ဥ     ဦ     ဧ     ျသ
က     ခ        ဂ      ဃ     င
စ      ဆ       ဇ      ဈ     ည
ဋ      ဌ        ဍ      ဎ      ဏ
တ     ထ      ဒ      ဓ      န
ပ      ဖ        ဗ     ဘ     မ
ယ    ရ        လ    ဝ      သ
ဟ    ဠ    အံ

            

            သရ(၈)လံုး
အ    အာ    ဣ    ဤ    ဥ    ဦ    ဧ    ျသ

           

    ဗ်ဥ္း(၃၃)လံုး
က    ခ     ဂ    ဃ    င
စ     ဆ    ဇ    ဈ    ည
ဋ     ဌ     ဍ    ဎ    ဏ
တ   ထ    ဒ     ဓ    န
ပ     ဖ    ဗ    ဘ    မ
ယ   ရ    လ    ဝ    သ
ဟ   ဠ    အံ

 သရ(၈)လံုး နွင့္ ဗ်ဥ္း (၃၃) လံုး ေပါင္းလွ်င္ အကၡရာ(၄၁) လံုးပင္ျဖစ္၏။

၁။    အကၡရာတစ္လံုးတည္းျဖစ္လွ်င္ (က.ဂ)အသတ္မ်ားသည္(အက္)ဟု အသံထြက္၏။ 

(အေပၚစာလံုးကို အသတ္ဟုမွတ္ထား၍ အသံမထြက္ရ၊ ေအာက္စာလံုးကိုသာ အသံထြက္ရမည္။)
စကၠ        (စက္က)
ဝိတေကၠာ    (ဝိတက္ေကာ)
မဂၢ        (မက္ဂ)
သဂၢ        (သက္ဂ)

၂။    အကၡရာတစ္လံုးတည္းျဖစ္လွ်င္ (စ.ဇ) အသတ္မ်ားသည္(အစ္) ဟု အသံထြက္၏။
ပစၥ        (ပစ္စ)
သစၥ        (သစ္စ)
အဇၨ        (အစ္ဇ)

၃။    အကၡရာတစ္လံုးတည္းျဖစ္လွ်င္ (င.ဉ) အသတ္မ်ားသည္ (အင္) ဟု အသံထြက္၏။
အဂၤ        (အင္ဂ)
အလကၤာ    (အလင္ကာ)
မဂၤလာ        (မင္ဂလာ)
ပဥၥ        (ပင္စ)
အညမည    (အင္ညမင္ည)

၄။    အကၡရာတစ္လံုးတည္းျဖစ္လွ်င္ (ဏ.န.မ.လ.) အသတ္ မ်ား သည္ (အန္) ဟု အသံထြက္၏။
က႑        (ကန္ဍ)
အနၲ        (အန္တ)
ဓမၼ        (ဓမ္မ)
ပလႅဂၤ        (ပန္လင္ဂ)
 

၅။    အကၡရာတစ္လံုးတည္းျဖစ္လွ်င္ (ဋ.ဍ.တ.ဒ.ပ.ဗ.သ)အသတ္္္မ်ား သည္ (အတ္) ဟု အသံထြက္၏။
ဝ႗        (ဝတ္ဋ)
ဒေၯုာ        (ဒတ္ေဎာ)
ကတၲု        (ကတ္တု)
ဗဒၶ        (ဗတ္ဓ)
ပဗၺတ        (ပတ္ဗတ)
သေပၸါ        (သပ္ေပါ)
ဒႆန        (ဒတ္သန)

၆။    ဣ သရ နွင့္ ဥ သရ ပါရာ၌ (က.ဂ.ဇ.စ)တို့ကို(တ)သတ္အသံျဖင့္ဖတ္ရမည္။
ဘိကၡဳ        (ဘိတ္ခု)
ဝိဇၨာ        (ဝိတ္ဇာ)
ကိစၥ        (ကိတ္စ)
သိကၡာ        (သိတ္ခါ)
ဥဂၢ        (အုတ္ဂ)
ဒုကၡ        (ဒုတ္ခ)
ဥစၥာ        (အုတ္စာ)

             

              မွတ္ခ်က္/ပါဠိ၌ ဗ်ဥ္း နွင့္ သရတဲြရာတြင္ ဣ သရသည္ ျမန္မာ၌လံုးႀကီးတင္၊
ဤ သရသည္ လံုးႀကီးတင္ဆံခတ္၊ ဥသရသည္ တစ္ေခ်ာင္းငင္၊ ဦသရသည္ နွစ္ေခ်ာင္းငင္၊

ျသ သရသည္ သေ၀ထိုး ေရးခ်၊ ဧ သရသည္ သေ၀ထိုး-ဟူ၍ အသီးသီးျဖစ္ၾက၏။

၇။    ဣ သရပါလွ်င္ (ဋ.ဍ.တ.ဒ.ပ.ဗ.သ) အသတ္မ်ားသည္ (အိတ္) ဟု အသံထြက္၏။
ကိဋ         (ကိတ္ဌ)
ကိတၲ        (ကိတ္တ)
ဣဒိၶ         (အိတ္ဓိ)
သိပၸ         (သိပ္ပ)
ကိဗၺိသ      (ကိတ္ဗိသ)
ဒိႆတိ    (ဒိတ္သတိ)

၈။    ဥ သရပါလွ်င္ (ဋ.ဍ.တ.ဒ.ပ.ဗ.သ) အသတ္မ်ားသည္ (အုတ္) ဟုအသံထြက္၏။
တု႒ိ        (တုတ္ဌိ)
ဝုၯို        (ဝုတ္ဎိ)
ပုတၲ        (ပုတ္တ)
ဗုဒၶ        (ဗုတ္ဓ)
ကုပၸ        (ကုပ္ပ)
ဒုဗၺလ        (ဒုတ္ဗလ)
ဒုႆ        (ဒုတ္သ)

၉။    ဧ သရကို နငယ္ျဖင့္ သတ္လွ်င္ (အင္) ဟုအသံထြက္၏။
ဧႏၱဳ        (အင္တု)
ေမနၲုဳ        (မင္တု)
ေသနၲိ        (သင္တိ)

၁ဝ။    ဧ သရကို နငယ္မွတစ္ပါး က်န္အသတ္မ်ားသည္ (အစ္) ဟု အသံထြက္၏။
ဧတၴ        (အစ္ထ)
ေခတၲ        (ခစ္တ)
ေမတၲ        (မစ္တ)
ေပစၥ        (ပစ္စ)
ေဇ႒        (ဇစ္ဌ)
ေဖဂၢဳ        (ဖစ္ဂု)
 

၁၁။    ျသ သရပါလွ်င္ (က.ဂ.သ) အသတ္သည္(ေအာက္)ဟုအသံထြက္၏။
ျသကၠာက    (ေအာက္ကာက)
ေမာကၡ        (ေမာက္ခ)
ေယာဂၢ        (ေယာက္ဂ)
ေဝါႆ        (ေဝါက္သ)
 

၁၂။    ျသ သရပါလွ်င္ (ဉ.ဏ.န.မ) အသတ္မ်ားသည္ (အြန္) ဟုဝဆဲြ အသံျဖင့္ အသံထြက္ရမည္။
ေကာဥၥ        (ကြန္စ)
ေကာ႑ည    (ကြန္ဍင္ည)
ေသာဏၰ    (သြန္ဏ)
ေဟာနၲဳ        (ဟြန္တု)
ေသာမၼ        (သြန္မ)
 

၁၃။    ျသ သရပါလွ်င္ (ဉ.ဏ.န.မ) အသတ္မ်ားမွတပါး က်န္အသတ္မ်ားကို 

(အြတ္) ဟုဝဆဲြအသံျဖင့္ အသံထြက္ရမည္။
ပါေမာဇၨ    (ပါမြတ္ဇ)
ေပါတၴက    (ပြတ္ထက)
ေဖာ႒ဗၺ        (ဖြတ္ဌပ္ဗ)
ေယာဗၺန    (ယြတ္ဗန)
ေသာတၴိ    (သြတ္ထိ)
 

၁၄။    ဤ သရပါလွ်င္ (င.ဉ.ဏ.န.မ) အသတ္မ်ားနွင့္ ေသးေသးတင္သည္
(အိန္) ဟုအသံထြက္ရမည္။
လိဂၤ        (လိန္ဂ)
ကိဥၥိ        (ကိန္စိ)
ဣနၵက        (အိန္ဒက)
ဝိနၵတိ        (ဝိန္ဒတိ)
ကႎ        (ကိန္)

၁၅။    ဥ သရပါလွ်င္ (င.ဉ.ဏ.န.မ) အသတ္မ်ားသည္ (အုန္) ဟု အသံထြက္၏။
ဥဂၤ        (အုန္ဂ)
ဘုဥၨ        (ဘုန္ဇ)
ဥဏၰာယ    (အုန္ဏာယ)
ကုနၲ        (ကုန္တ)
ဘုမၼ        (ဘုန္မ)

၁၆။    ဧ သရပါလွ်င္ (ဉ) အသတ္သည္ (အင္) ဟု အသံထြက္၏။
အာေနဥၨ    (အာနင္ဇ)

၁၇။    ဣ သရ နွင့္ ဥ သရပါလွ်င္ (ယ.လ) အသတ္မ်ားကို (န) အသတ္ အသံျဖင့္ ဖတ္ရမည္။
ဘိေယ်ာ    (ဘိန္ေယာ)
ေယဘုယ်    (ေယဘုန္ယ)
ေဝပုလႅ        (ေဝပုန္လ)

၁၈။    ''ဝ''ဗ်ဥ္း နွင့္ အျခားဗ်ဥ္း တဲြရာ၌ ထြက္ရမည့္အသံမ်ား
တ+ဝ=တြ    (ကတြာ-ကတ္တဝါ)
ဒ+ဝ=သြ    (ဒိသြာ-ဒိတ္သဝါ)
တ+ဝ=တြ    (ဂေဟတြာ-ဂဟစ္တဝါ)

က်န္ေသာဗ်ဥ္းမ်ားတဲြရာ၌ ျမန္မာအသံအတိုင္းျဖစ္သည္။

၁၉။    ''ရ''ဗ်ဥ္း နွင့္ အျခားဗ်ဥ္း တဲြရာ၌ ထြက္ရမည့္အသံမ်ား
က+ရ=ျက    (စျက-စက္ျက)
တ+ရ=ျတ    (အျတ-အတ္တရ)
ဒ+ရ=ျဒ        (ဣျနၵိယ-အိန္ဒရိယ)
ဗ+ရ=ျဗ        (ျဗဟၼာ-ျဗန္မာ)

၂ဝ။    ''ဟ''ဗ်ဥ္း နွင့္ အျခားဗ်ဥ္းတဲြရာ၌ ထြက္ရမည့္အသံမ်ား
ဉ+ဟ=ဥွ    (ပဥွ-ပင္ညွ)
ဏ+ဟ=ဏွ    (ပုဗၺဏွ-ပုပ္ဗန္ဏွ)
န+ဟ=နွ    (နွာန-နဟာန)
မ+ဟ=မွ    (အမွ-အမ္မွ ၊ တုမွ-တုမ္မွ)
ယ+ဟ=ယွ    (ပဂၢယွ-ပက္ကယ္ယွ)
ဝ+ဟ=ဝွာ    (ဇိဝွါ-ဇိန္ဝွါ)
ဠ+ဟ=ဠွ    (ရုဠီွ-ရံုလီွ)
 

          မွတ္ရန္/ ဥွ.ဏွ.နွ.မွ.ယွ.ဠွ ပါဌ္ဆင့္မ်ား၌ ဥွ.ဏွ.နွ.မွ.ယွ.ဠွတို့သည္ တစ္လံုးတည္းသာျဖစ္ေသာ္လည္း နွစ္လံုးဆင့္ကဲ့သို့ျဖစ္၍ တစ္လံုးကို အသတ္သံ 

ထြက္၍ တစ္လံုးကို ဟထိုးသံထြက္ရသည္။

ဤတြင္ပါဠိဖတ္နည္းျပီးျပီ။